Μοιραστήκαμε έντονες στιγμές...αμηχανίας, χαράς, συγκίνησης και την ίδια..κότα.
Ναι! Δεν ήταν λούτρινο όπως νομίζαμε στο σκοτάδι. Ήταν μία κότα.Ζωντανή που αρνιόταν πεισματικά να απομακρυνθεί από το κρεβάτι.
Τόση Αγάπη!!!!!!
Η Μαρίζα τα λέει τόσο ωραία:
Κάποτε το fb είχε σημείο να γράφεις τα εκτενή κείμενα...τώρα δεν το βρίσκω κι έτσι ποστάρω εδώ τις πρώτες λέξεις μου, από το ταξίδι στη Ρουάντα:
Ξυπνάς, η ώρα 7:30, μπαίνεις λίγο fb, χτυπάς ένα καφεδάκι, κάνεις ντουσάκι, πας στη δουλειά (ναι βρε, με το ποδήλατο γιατί έχεις επιλέξει να είσαι «πράσινος»)...ωχ! ξέχασες να κατεβάσεις την ανακύκλωση και η Sokar θα βρει καμιά κονσέρβα με λαχταριστά απομεινάρια και ποιος μαζεύει το απόγευμα μέσα στην κουφόβραση του Παγκρατίου! Γυρίζεις, βγάζεις τη σκυλού για βόλτα και προχωράς προς το «Βρούτο» που σε περιμένει το παρεάκι το γνωστό, σερβίρονται τα τσιπουράκια και οι συζητήσεις περνούν από την απόλυτη φτώχεια της Αφρικής, στην απόλυτη αδικία της Παλαιστίνης και καταλήγουν σε πλάνα για τις καλοκαιρινές διακοπές. Είναι ωραία η ζωή, όταν έχει ενέργεια!
Πάρτο αλλιώς:
Ξυπνάς, η ώρα 8:00, πίνεις καφέ, κάνεις ντους, πας στη δουλειά με το αυτοκίνητο ή με τα πόδια (δεν είναι μακριά άλλωστε), χαζεύεις mail & fb, κάνεις τη δουλειά σου και επιστρέφεις το απόγευμα γρήγορα γιατί πρέπει να προλάβεις να μαγειρέψεις για αύριο πριν το δείπνο με φίλους στο Ιταλικό της γειτονιάς σου. Τσιμπάς και μια εφημερίδα στο δρόμο, έτσι να ενημερωθείς λίγο για τα νέα της χώρας σου (Ρουάντα είναι αυτή). Τι σου φαίνεται περίεργο; Σε πληροφορώ ότι η Ρουάντα έχει τρελό ρυθμό ανάπτυξης και σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα μέχρι το 2020 θα έχει ξεπεράσει το όρια που την κατατάσσουν στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Ανάπτυξη: μια λέξη που γέμισε τα μέσα μου για 7 ημέρες...τι σημαίνει, τι επιπτώσεις έχει, πού συμβαίνει, ποιος την ορίζει, ποιος την αξιολογεί και ποιος την γεύεται;
Έλα, ξαναπάρτο αλλιώς:
Ξυπνάς, η ώρα 5:30, βγαίνεις στην αυλή του σπιτιού, χύνεις λίγο νερό από το κίτρινο μπιτόνι στη λεκάνη, ίσα να γεμίσει ο πάτος, βάζεις το χέρι σου μέσα 2 φορές και ρίχνεις νερό στη μούρη σου. Βάζεις οδοντόκρεμα στην οδοντόβουρτσά σου και πλένεις τα δόντια σου (ναι, στο ίδιο λεκανάκι). Πετάς το νερό, σκουπίζεσαι με το κομμάτι ύφασμα που φοράς, αντί για φούστα (παρεό το λένε στο «χωριό» μου και το φοράμε στη θάλασσα, αν τύχει κιόλας να είναι και see through ooooohhh, σέξι!). Παίρνεις τη σκούπα από χόρτα που έχεις φτιάξει και αρχίζεις να σκουπίζεις την αυλή, δηλαδή να διώχνεις τα «σκουπίδια» (π.χ. τα φύλλα από καλαμπόκι, κάποια φλούδια από πατάτας που δεν έριξες στα γουρούνια για φαΐ χθες το βράδυ, και τέτοια). Σηκώνεται λίγο χώμα, αλλά πια στην περιοχή της αυλής έχει πατηθεί αρκετά κι έτσι το σκούπισμα δεν είναι δα και τόσο δύσκολο. Βάζεις ξύλα στο πάτωμα, στο σημείο όπου έχεις τη βάση για το τσουκάλι, ανάβεις με σπίρτα (εντάξει, κάποια λιγοστά χρήματα έχεις και μπορείς να αγοράζεις τα απολύτως στοιχειώδη, όπως είναι τα σπίρτα) και βάζεις στο τσουκάλι το porridge (χυλός από σπόρους κεχριού – sorghum και καλαμποκιού). Έχεις καλεσμένους, κάτι mzungu (λευκούς) από την Ελλάδα (ανάθεμα κι αν ξέρεις ποια είναι η Ελλάδα...δεν πήγες ποτέ σχολείο, ήταν οι δύσκολες εποχές τότε που ήσουν μικρή) και θες να τους περιποιηθείς...Τους βλέπεις που πηγαίνουν στην τουαλέτα κρατώντας χαρτί (αναρωτιέσαι τι το θέλουν, κι αυτοί εύχονται να μην σου χαλάσουν το «αποχετευτικό σύστημα», δηλαδή την βαθιά τρύπα που έχεις σκάψει στη μια γωνία του μικρού δωματίου στην αυλή. Στην άλλη γωνία έχεις άλλη μια τρύπα που είναι καλυμμένη με έναν τσιμεντόλιθο...άραγε είναι για να σηματοδοτεί την πιο ακάθαρτη χρήση και την ανάγκη για να «κρύβεται» η μυρωδιά, ή απλά για να αφήνεις τη δυνατότητα στη φύση να κάνει την αποσύνθεση στο περιεχόμενο της μίας τρύπας, όσο είναι σε λειτουργία η άλλη; Οι mzungu ντρέπονται να ρωτήσουν και η ζωή συνεχίζεται...). Κάνεις, λοιπόν, σήμα με το χέρι στους καλεσμένους σου να μπουν μέσα στο σαλόνι (ένα παγκάκι ξύλινο, ένα τραπέζι στη μέση, 2 ξύλινες καρέκλες κι ένας πάγκος-κάθισμα στην άκρη). Στο τραπέζι καλείς επίσης τον πιο σημαντικό άνθρωπο της οικογένειάς σου, αν βρίσκεται εκείνη τη στιγμή στο σπίτι, δηλαδή το γιό σου. Όχι επειδή δεν αγαπάς την κόρη σου, κάθε άλλο, η Annita έμεινε στις εξετάσεις και δεν μπορεί να συνεχίσει το σχολείο και ‘συ την έχεις στο σπίτι να σε βοηθάει και την Γκιχογκάνο, που έμεινε έγκυος εκτός γάμου (εννοείται ανήλικη, μην κάνεις κουτές ερωτήσεις!), την έχεις κι αυτή με πολύ αγάπη σπίτι και της φροντίζεις το παιδί, όποτε λείπει...αλλά ο γιος...! Ο γιος ξέρει αγγλικά πρώτα – πρώτα (κι ας μην ξέρει στην πραγματικότητα, κι ας μην καταλαβαίνουν γρι οι mzungu, ούτε αυτός εκείνους). Μετά έχει τελειώσει και το γυμνάσιο κι έτσι βρήκε δουλειά στην πόλη, το Musanze town (κανά μισάωρο-1 ώρα περπάτημα από το σπίτι). Τέλος, είναι γιος! Σκέψου που ο άντρας σου λείπει όλη την εβδομάδα, γιατί έχει την τύχη να είναι χτίστης και να έχει δουλειά στην πρωτεύουσα, το Κιγκάλι (2 ώρες απόσταση με το αυτοκίνητο, για τους mzungu, γιατί αυτή τη μονάδα μέτρησης έχουμε...για την Emmakulette ποιος ξέρει ποια είναι η μονάδα μέτρησης...υπάρχει άραγε και ανάγκη μονάδας μέτρησης του χρόνου;).
Μην ξεφεύγεις όμως, σερβίρεις το porridge, έχεις και ζάχαρη (είσαι τυχερή βλέπεις), το πίνετε και επιστρέφεις τα ποτήρια στο δωμάτιο πλυσίματος (μην νομίζεις, τη χρήση αυτού του δωματίου την καταλαβαίνουν οι λευκοί από τη λεκάνη που έχει στο πάτωμα και τα 5 βρώμικα πιάτα, τις 2 κατσαρόλες και ίσως 2-3 μαχαίρια). Εκεί αναλαμβάνει η Anni, μέχρι να περιμένεις τους mzungu να ετοιμαστούν για το χωράφι. Αμήχανη στιγμή...δεν το συνηθίζεις να κάθεσαι χωρίς κάποια εργασία και χωρίς λόγο, ευτυχώς το δικαιολογείς επειδή βλέπεις τους επισκέπτες σου να ετοιμάζονται...«ξέρουν αυτοί, αυτοί είναι έξυπνοι και γραμματιζούμενοι!», λες. Η ώρα είναι 7 πια και είστε όλοι στο χωράφι με τα καλαμπόκια, δίπλα στο σπίτι (μαζί και η Anni και ο εργάτης - έφηβος, που βοηθάει στα πάντα, ακόμα και στις αγκαλιές του μωρού, μένει μαζί από τις 7 περίπου μέχρι μετά τις 20:00 καθημερινά, τρώει μαζί με την οικογένεια και πληρώνεται περίπου 1$, όχι επειδή τον εκμεταλλεύεσαι, έτσι γίνεται σε αυτό το χωριό και πάλι καλά!). Καλοκουρδισμένο ρολόι, χωρίς οδηγίες ή πολλά λόγια, ένας κόβει με τη ματσέτα τα καλαμπόκια, ο άλλος τα καθαρίζει από τα πολλά φύλλα τους και ο τρίτος τα μεταφέρει από τον κουβά, στο σακί κι από το σακί στην αυλή, όπου τα απλώνει σε ένα μουσαμά για να ξεραθούν (λίγο όμως, ε!). Διάλειμμα δεν έχει. Τι σημαίνει διάλειμμα; Μία η ώρα έχουμε το γεύμα, εκεί θα ξεκουραστούμε. Γύρω στις 11:30, ευτυχώς για τους mzungu που του ενός του τρέμει το χέρι από τις ματσετιές και του άλλου του έχει καψαλιστεί η μούρη από τον καυτό ήλιο σε συνδυασμό με την πλανεύτρα δροσιά, επιστρέφουμε σπίτι. Ο μεταφραστής (που μέχρι εκείνη τη στιγμή δούλευε παρέα μας συνεχώς) λέει στους mzungu ότι μπορούν να πάρουν έναν υπνάκο...παρεξηγημένοι εκείνοι αρνούνται, πού να ‘ξεραν ότι την επόμενη κιόλας ημέρα θα αποζητούσαν 30 λεπτά υπνάκου ΣΑΝ ΚΑΙ ΤΙ! Η Anni βάζει ξύλα, τσουκάλι και όλοι μαζί καθαρίζετε πατάτες και καρότα...ευκολάκι; Δεν νομίζω! Τα μαχαίρια είναι 3 όλα κι όλα και είναι και τα τρία πολύ κοφτερά με αγκίθες. Το φαϊ είναι σε μια ωρίτσα έτοιμο, αλλά κανείς, μέχρι τότε δεν έχει κάτσει (καλά, λίγο οι mzungu, που τους αρέσει να παρατηρούν και να βγάζουν συμπεράσματα, είναι κάτι που το μαθαίνουν αυτοί από μικροί στο σχολείο...). Πλένεις τα πιάτα (με μπάρα σαπουνιού, σε εκείνη τη λεκάνη που είχες στο δωματιάκι και ένα σκισμένο πανί) και σερβίρεις στο κέντρο του τραπεζιού στο σαλόνι. Η σύνθεση τώρα δεν περιέχει το γιο, καθώς είναι στη δουλειά και μόνο όταν το ζητήσουν οι καλεσμένοι σου φωνάζεις την Anni να έρθει παρέα. Τρώτε με τα χέρια, αφού δεν έχει σάλτσα σήμερα το φαϊ, δεν χρειάζεται να λερώσουμε πιρούνια. Η ώρα είναι 14:00 και ενώ οι λευκοί κάτι κάνουν στο δωμάτιο, που τους φιλοξενείς, εσύ στρώνεις κάτω από το δέντρο, στην μπροστινή πλευρά του σπιτιού ένα χαλί (από φύλλα μπανάνας, που το έχεις εσύ πλέξει και περήφανα το έχεις πει στους καλεσμένους σου, την ώρα του φαγητού, για να σπάσει η σιωπή και γιατί εύκολα περιγράφεται με νοήματα αυτό!). Πάνω στο χαλί θα κάτσετε όλοι, μαζί και 1 γειτόνισσα και η Γκιχογκάνο που έχει επιστρέψει από μια δουλειά που είχε να κάνει και οι καλεσμένοι σου φυσικά για να ξεσποριάσετε τα καλαμπόκια. Οι ώρες θα περάσουν, τα δάχτυλα των mzungu θα πρηστούν και θα πληγιάσουν σε μερικά σημεία και εσύ θα τους τα χαϊδέψεις τρυφερά και θα τους κάνεις νόημα να σταματήσουν να ξεσποριάζουν καλαμπόκια. Κι έτσι απλά η ώρα έχει φτάσει κοντά 17:00.
Οι εργασίες δεν σταματούν ποτέ σε ένα σπίτι που βασίζεται αποκλειστικά στη γεωργία, τη φύση, τις προσπάθειες των ανθρώπων που το κατοικούν, δίχως ρεύμα ούτε νερό. Τάισμα των 2 γουρουνιών, αρκετών κοτών και της κατσίκας, ξανά προετοιμασία φαγητού, ξανά τσουκάλι στη φωτιά, ξανά πλύσιμο και η ώρα πάει 20:00, η νύχτα έχει πέσει εδώ και μιάμιση ώρα και είναι καιρός να κοιμηθείς. Πού πας; Σκέπασε τα καλαμπόκια, που είχες απλώσει το μεσημέρι στον ήλιο της αυλής, μπορεί να βρέξει το βράδυ και φέτος είχες πολύ κακή σοδειά, δεν έχουμε την πολυτέλεια να ρισκάρουρε τίποτα!
Δεν έβαλα φαντασία καθόλου στην ιστορία. Είναι αυτό που ζήσαμε ακριβώς, πριν από λίγες μέρες, στο Μούκο (χωριό στη βόρεια Ρουάντα). Πέντε εκπαιδευτικοί από την Ελλάδα και τρεις εκπαιδευτικοί που εργάζονται στην ActionAid Ελλάς, ταξιδέψαμε μέχρι εκεί και φέραμε πίσω πολλά, που πρέπει να ειπωθούν και πολλές ιδέες που πρέπει να υλοποιηθούν από ‘δω και στο εξής. Μόλις σας περιέγραψα την πραγματικότητα που ζει μια από τις πολλές οικογένειες του χωριού. Εκεί έμεινα εγώ και η Έλενα. Θεωρείστε την οικογένεια της Emmakulette ως αντιπροσωπευτικό δείγμα ενός φτωχού σπιτικού στην περιοχή, δηλαδή κάτω από το όριο της φτώχειας και λίγο χαμηλότερα. Γνωρίσαμε τρεις ακόμα κλίμακες: Ο Φάνης και ο Θοδωρής φιλοξενήθηκαν από τους πολύ πολύ φτωχούς, όπου πλέον δεν τηρούνταν καν οι στοιχειώδεις κανόνες υγιεινής (πού φτάσαμε...να θεωρούμε την τουαλέτα της παραπάνω οικογένειας ως πληρούσα των στοιχειωδών!) και παρ όλη την ευκαιρία του ταξιδιού μας (που τους καλύψαμε τις τροφές τους εννοώ) δεν έβαλαν στο τραπέζι τίποτα άλλο από πατάτα και φασόλια. Η Χρυσούλα και η Νάσσια γνώρισαν μια οικογένεια σε καλή οικονομική κατάσταση (όχι δα, ρεύμα και νερό κανείς, είπαμε!), που ζει από τα φασολάκια, τα γουρούνια και άλλες γεωργικές εργασίες. Αγγλικά δεν μιλούσαν καλά, αλλά υπήρχε ένα κανάλι επικοινωνίας τουλάχιστον. Τέλος η Κατερίνα και η Δήμητρα φιλοξενήθηκαν από την πλούσια οικογένεια (εσύ δεν θέλω να ξεχνάς ότι παραμένουμε κάτω από το διεθνές όριο της φτώχειας). Γνώρισαν έναν άνθρωπο που παρότι έχει σπουδάσει, απαρνήθηκε τις ευκολίες της πρωτεύουσας, επέστρεψε στο χωριό του και έγινε εμφιαλωτής μπύρας από μπανάνα και άλλων χυμών. Έτσι στηρίζει την κοινότητα, καθώς δίνει εργασία σε πολλούς συντοπίτες του και ασχολείται με την επιχειρηματικότητα, που όπως μας είπε του αρέσει πολύ. Το σπίτι είχε ρεύμα, αλλά όχι νερό και όσο για τις υπόλοιπες ανέσεις, μην φαντάζεσαι παρόμοιες με της Emmakulette, άντε λίγο πιο πολλές. Έχει όραμα να ξεκινήσει εξαγωγές...και θα το καταφέρει σίγουρα...Μέχρι τότε να θυμάστε την ετικέτα του: BIKINOS beer
Για περισσότερες πληροφορίες σε σχέση με το πλαίσιο αυτού του ταξιδιού και τα αποτελέσματα που θα γεννήσει: http://education.actionaid.gr/MDG2
Για το ζουμί του ταξιδιού:
http://art-teacher-in-rwanda.blogspot.gr/p/blog-page_5.html
http://cs-teacher-in-rwanda.blogspot.gr/
http://dramateacherinrwanda.wordpress.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου